
Agnostik
Nedir?
Ünlü Britanyalı filozof Bertrand Russell’a
göre agnostik, diğer dinlerin bakış
açısına göre öne sürdüğü iddiaları çürüten ve Tanrı’nın varlığı ve dünya dışı
yaşam hakkında hiç bilgi vermeyen bir dini yaklaşımın ötesinde kalan felsefe
ile bilim arasında sınırları zorlayan bir yaklaşımdır.
Agnostik
anlayışı kesinlikle dini bir inanç değildir,
agnostisizm ilke olarak sadece aklı konu alır. Ancak bu düşünceye akıl ile
ulaşılan sonuçlar dahi kanıtlanabilir bir varlık gösterememiştir. Bazı
kaynaklar agnostik yaklaşımı bir metot olarak görürken, diğer bir yandan bu
yaklaşımın tarafsızlık olabileceğini de savunanlar vardır.
Agnostik akımın takipçilerine yine agnostik
ya da bilinemezci denir. Agnostisizm zayıf ve güçlü olmak üzere ikiye ayrılır.
Zayıf agnostisizme göre Tanrı hiç kimse tarafından bilinememektedir, belki
bilinmesi mümkün olabilir. Güçlü agnostisizme göre Tanrı hiçbir şekilde
bilinemez. Bu akımın öncüleri bu kelimeyi ilk defa ortaya çıkaran Thomas Henry
Huxley ve Eski Yunan düşünür Protagoras olarak bilinmektedir. Agnostik anlayış
için bir bakıma kuşkuculuk denilebilir. Bu akıma mensup olanlar her şeye kuşku
ile yaklaşır, kuşku içeren sorular sorar, yanıtları dahi kuşku ile bulmaya
çalışır.
Ateizm Nedir?
Ateizm, evrende var olan tüm tanrıları ve
ruhsal varlıkları ayrıca bunlar ile bağlantılı tüm metafizik inançları ve
dinleri kabul etmeyen, aslında doğru olduğu bilinen gerçekliği gerçeküstücülük
kavramı çerçevesinden bakıp o şekilde kendi akıl ve manevi dünyasında anlamdır
maya çalışan felsefi bir akımdır.
Ateizm anlayışının bir diğer adına
“Tanrıtanımazlık” denir. Ateizm toplum içinde çoğu kesimin inancına göre
dinsizlik olarak yorumlansa bile Budizm kökenli Uzakdoğu dinlerine bağlı kişilerce
bir yaratıcının var olduğunun kabul edildiği de görülmüştür. Ayrıca Deist
yaklaşıma göre de tanrıya inanç vardır fakat dine inanç olmamaktadır. Bu
örneklerle dinsizlik inancı özdeşleştirildiği vakit dinsizlik tanımı
çürütülmektedir. Ateizm kökeninde dini
inanca karşı olan bir başkaldırı söz konusudur. Yani ateizm bir durumdur ve
ateizme tepkisellik olarak yaklaşmak gerekir.
Ateizm savunucuları ateist olarak
adlandırılır. Ateizm diğer dini inançları reddeden deizm, panteizm, teizm,
agnostisizm ’den Tanrı kesin olarak kabul etmemesi yönünden farklılık
göstermektedir. Ateistler dünya üzerinde Hristiyanlardan sonra kabul edilen en
büyük topluluk olarak yer almaktadır.
Ateizm sözcüğü Yunancadaki tanrı anlamına
gelen theos kelimesinden türetilmiştir. Başına “a” olumsuzluk eki getirilerek
“Tanrı yoktur” anlamına gelen bir kelime haline dönüşmüştür. Ateist sözcüğü
16.yüzyılda kullanıldığı vakit küfür, hakaret, aşağılama anlamları içerirken
bugünkü kesin anlamına 18.yüzyılda kavuşmuştur.20.yüzyılda ise ateistlerin
varlığı diğer yıllara göre artış göstermiştir. Özellikle Çin ve Amerika
ülkelerinde bu oran hızlı bir şekilde yükselişe geçmiştir.
Agnostik
Ateist Kimdir?
Agnostik ateist olan kimsenin iki çeşit
özelliği vardır; bunlardan birincisi herhangi bir tanrıya inanmaması ve
herhangi bir tanrının var olup olmadığından emin olmadığı halde tanrının
olmadığı inancını kati suretle kabul ettiği için emin olmadığını ileri sürmeyen
kişidir.
Agnostik Teist Kimdir?
Agnostik teist olan kimsenin de iki
özelliği vardır, birincisi en az bir tanrıya inanması ve tanrının ya da
tanrıların kesin olarak var olduğu bilgisine sahip olduğunu iddia etmemesidir.
Agnostik teistler için bazı kimseler sürekli ortayolda gezindiklerini söylerken
bazıları ise gerçekten tanrının varlığını bilmek istemediklerini söyler.
Agnostisizm ve Ateizm Arasındaki Farklar
- Ateizm inancı dini inanç ile ilgilidir, hatta herhangi bir dini inanca inanmamakla eşdeğerdir. Agnostisizm ise bilmek ya da bilmemekle ilgilidir. Bir agnostik bir Tanrı’nın tam olarak yani yüzde yüz bir şekilde belli olamayacağını ya da bilinemeyeceğini söyler.
- Ateizmde tanrının varlığı baştan itibaren reddedilir. Tanrının hiçbir şekilde varlığı kabul edilemez. Agnostisizme karşı çıkan ateizm Tanrı’nın bilmekle alakalı olmadığını ve Tanrı’nın varlığının bilimsel bir mantık çerçevesinde değerlendirilemeyeceğine inanır.
- Her agnostik kişinin bilme duygusuna ulaştığı o güne dek aynı zamanda ateist de olacağı her ateistin de inanma duygusuna erişince agnostik de olacağına inanılır.
- Agnostisizm ve ateizm arasında ince bir çizgi vardır. Bu çizgi de delillere dayanır. Yani ateistlerin inancında deneyim ve delil olmazsa herhangi bir şey de olamaz. Ancak agnostiklere göre Tanrı konusunda delil olmasa bile Tanrı yok diyemeyiz inancı vardır.
- Agnostisizm ve ateizm arasındaki fark için teoride olup pratikte olmayan benzetmesi yapılabilir. Teoride her iki düşüncede Tanrı’nın varlığını reddeder gibi görünse de pratikte ateizm sadece tanrının varlığını reddeder, agnostisizm ile Tanrı’nın varlığına şüphe ile yaklaşır.
- Agnostisizm için bilim açısından bakıldığı vakit herhangi bir metafizik inanç kanunun kanıtlanırsa agnostikler açısında açık kapı bırakılabilir ateizmde ise bütün düşünceler deneysel olarak ispatlansa dahi ikna kapıları kapalıdır. Agnostik bir hasta şok cihazı ile kurtarılabilir ancak ateist hasta artık eks olmuştur.
3 Yorumlar
agnostik biri o zaman hiç bir zaman ne tam inkar edebiliyor ne de tam inanıyor
YanıtlayınSilhayatın hep farklı noktalardan bakmak gerek. aslında ateizm bile agonizm kadar gerçekçi gelmiyor. Biz çok insan hayatında agonist dönem yaşar. Nedeni tanrıyı ve kendini aradığında bu durum ortaya çıkar açıkcası hiç yaşamamış biri ya hiç sorgulamadı yada halinden çok memnun
YanıtlayınSilaslında agonist olmak ile ateist arasında fark yok ben zannetmiyorum ki bir ateist tamamen inançsız.
YanıtlayınSil