
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa göre esnaf ‘ister gezici
olsun, ister bir dükkanda veya sokağın belli yerlerinde sabit bulunsun,
ekonomik faaliyeti sermayesinden fazla bedeni çalışmasına dayanan ve geliri
11.maddenin ikinci fıkrası uyarınca çıkarılacak kararnamede gösterilen sınırı
aşmayan ve sanat veya ticaretle uğraşan kişidir’
Merkez Şube Ayrımı
Türk Ticaret Kanununa göre her tacir işletmenin merkezinin
bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve ilan ettirmekle yükümlüdür. Bu hükme
göre her ticari işletmenin bir merkezi bulunmalıdır. Türk Ticaret Kanunu’nda
merkezin tanımı yapılmamıştır hakim görüşe göre merkez ‘ işletmenin idari,
hukuki, ticari faaliyetlerinin toplandığı ve yürütüldüğü yerdir’
Şube: Türk
Ticaret Kanunu’nda şubenin tanımı yapılmamıştır hakim görüşe göre; ‘iç
ilişkilerinde ve örgütlenmesinde merkeze bağlı, merkezle aynı ticaret unvanı ve
aynı iştigal alanına sahip olan, merkezle birlikte aynı gerçek veya tüzel kişi
tacire ait olan ve yetkilendirildiği bölgede dış ilişkilerinde bağımsız bir
işyeri niteliğindeki birimdir’
Merkezde olduğu gibi bulunduğu yerin ticaret siciline 15 gün
içerisinde tescil ve ilan olunur.
Şubeler merkezin aynı ticaret unvanını kullanır fakat şube
eki alırlar.
Tacir yardımcılarından biri olan ticari temsilcinin temsil
yetkisi şubenin işleriyle sınırlandırılabilir.
İŞLETMENİN DEVRİ
Ticari işletmenin devri esas itibariyle Borçlar Kanunu’nun
202. maddesinde düzenlenmiştir ancak Türk Ticaret Kanunu’nda da ticari
işletmenin devriyle ilgili hükümlere yer verilmiştir.
Borçlar Kanunu 202. maddesi hükmüne göre; ticari işletme
bütün aktif ve pasifleriyle (hakları ve borçlarıyla) devredilmelidir. Yalnızca
hakları veya borçları kapsayan devir sözleşmesi geçersizdir.
Devrin külliyen yapılması gerekir fakat taraflar aralarında
anlaşarak devredilmeyecek unsurları belirleyebilirler, temel unsurların
devredilmesinden vazgeçilemez.
Örnek: Bir fırın
işletmesinin devrinde taraflar anlaşarak işletme içerisindeki bir masayı devretmeyebilirler
fakat işletmenin temel unsuru olan fırını devir etmek zorunluluğu vardır devir
dışı bırakılamaz.
Aksi belirtilmedikçe ticaret unvanı devrin kapsamı
içerisindedir taraflar anlaşarak ticaret unvanını devrin kapsamı dışında
bırakabilirler fakat ticaret unvanı tek başına devredilemez. Ticari işletmenin
devri sözleşmesi yazılı olarak yapılmalı sözleşme düzenlendiği tarihten
itibaren on beş gün içerisinde ticaret siciline tescil ve ilan edilmelidir.
Türk Ticaret Kanunu 11/3’e göre; ticari işletme kapsamında
yer alan bazı unsurların devri için özel şekil şartı gerekse dahi, bu şekil
şartlarına uyulmaksızın, sadece ticari işletmenin devri sözleşmesiyle bunların
devri de mümkündür.
Örnek: Bir ticari
işletmenin devri sözleşmesine ticari işletmeye ait olan taşınmaz ve motorlu
araçların devri dahil edilirse işletmenin devri ile bu taşınmaz ve motorlu
araçların devri de gerçekleşir. Ayrıca tapu müdürlüğüne veya motorlu araçlar
tesciline gidilmeye gerek kalmaz.
Devrin Sonuçları
Ticari işletmeyi devreden başka bir ticari işletmesi yoksa
tacir sıfatını kaybeder.
Ticari işletmenin devri müşteri çevresinin de devralana
geçmesi sonucunu doğurur, devreden devrettiği işletme ile rekabet etmeme borcu
altındadır.
Devir alınan işletmedeki bazı unsurlar üçüncü kişiye aitse
iyi niyetli devralan Medeni Kanuna göre bunlar üzerinde de mülkiyet hakkını
kazanır.
Ticari işletmesini devreden tacir, devrin ilanı veya bildiriminden önce
doğmuş borçlardan dolayı devralanla birlikte müteselsilen sorumludur.
0 Yorumlar